De derde generatie teamwerk is er al
De definitie en beleving van teamwerk is in de loop van decennia verandert. In het kader van “ het nieuwe werken” ontstaat er een andere vorm van samenwerken waarbij niet langer de structuur centraal staat, maar het veel meer aankomt op “presence”, ofwel persoonlijke aanwezigheid.
Drie generaties teamwerk
Ik heb zelf in vele rollen in en met teams gewerkt. Sinds 1995 werk ik als trainer, teamcoach en veranderbegeleider met de meest uiteenlopende teams in het bedrijfsleven, zoals management teams, procesteams en project teams. De veranderingen die ik in de loop van de jaren in het bedrijfsleven heb ervaren en de trend die ik zie ontstaan zou ik kunnen omschrijven in drie generaties teamwerk. In elke generatie gaat het om teamvorming en doelen behalen, maar de accenten verschillen.
- In de eerste generatie teamwerk, meestal binnen lijnorganisaties, ging het om teamvorming of “zelfsturende teams” in de operationele afdelingen. De nadruk lag op het vormen van een context en structuur waarbinnen teamleden structureel en intensief konden samenwerken. Bij de eerste generatie teamwerk hoorde je als teamlid bij slechts één team, rollen waren eenduidig en relatief stabiel.
- De tweede generatie teamwerk is ontstaan toen het werken in projectteams een vlucht nam. Anders dan bij de eerste generatie ging het om het tijdelijke karakter van een team. Gedurende de duur van het project worden teamleden, sommigen full-time en anderen part-time, georganiseerd binnen een projectstructuur en doel. Bij de tweede generatie kun je bij meerdere teams werken, met verschillende rollen, veranderend in de tijd.
- De laatste jaren is er in mijn ogen een duidelijke trend te herkennen, de derde generatie teamwerk, die het niveau van een hype ontstijgt. Het gaat hierbij om het samenwerken over de grenzen van structuren, organisaties en tijd. Nog meer dan bij de vorige twee generaties is het belangrijk dat je in korte tijd een verbinding met anderen kunt opbouwen en tot een prestatie kunt komen. Je bent veel meer aan het “schakelen” tussen doelen, mensen en taken.
Wat is er zo nieuw aan “het nieuw werken”?
Er zijn drie belangrijke aspecten in ons werk veranderd doordat onze wereld waarin we samenleven en samenwerken, langzamerhand anders is “georganiseerd”. Ten eerste werkt een steeds grotere beroepsgroep tijd- en plaatsonafhankelijk. Dit betekent dat we steeds meer “op afstand” met elkaar samenwerken. Ten tweede is er door toenemende afhankelijkheden steeds meer samenwerking en afstemming over de grenzen van organisaties, waardoor we vaker contact hebt met verschillende mensen. Het laatste element in de verandering is de hoeveelheid verschillende taken met bijhorende informatie, waardoor we meer moeten “schakelen”.
Wat betekent “ het nieuwe werken in High Performance Teams?
In de eerste generatie teamwerk lag de nadruk op teamvorming: we bouwen een hecht team en dan komt “de output” vanzelf. In de tweede generatie teamwerk gaat het meer om doelgericht werken: we organiseren mensen en middelen op een slimme effectieve manier rond (sub)doelen. In de derde generatie ligt de nadruk veel meer op de individuele prestatie en de mate waarin je kunt “verbinden”, “schakelen “ en “anticiperen”.
Hoe werk ik in een High Performance Team?
Er is geen kant en klaar antwoord omdat er zoveel verschillende vormen van teamverband zijn. De traditionele vormen zijn management teams, project teams en operationele teams. Maar er wordt ook binnen en tussen organisaties samengewerkt in teamverband als het gaat om bijvoorbeeld strategievorming, innovatie, ontwerp, procesoptimalisatie, ketenverbetering, IT-systemen, noem maar op. In de workshop “samenwerken in High Performance Teams” wordt een volledig raamwerk gegeven hoe je de teamontwikkeling kunt aanpakken en wat dat voor jou individueel betekent.
Praktijktips voor High Performance Teams
- Zorg dat je duidelijk kies waar je voor gaat en ga er voor. Verdeel je energie slim en passend bij datgene wat jij belangrijk vindt.
- Geloof in je eigen kunnen, want bij het nieuwe werken sta jij met jouw talenten en vaardigheden centraal. Denk in mogelijkheden en wees flexibel.
- Doe gewoon. Wees jezelf, neem zelfstandig initiatief en anticipeer. Go with the flow.
- Leef je in en maak echt verbinding met anderen in de korte tijd dat je contact hebt.
- Laat merken dat je “aanwezig” bent. Zorg in elk contact voor een bewuste focus. Zit er in met een open hart en een open mind. Wees alert en nieuwsgierig.
Dit artikel schreef ik in 2011. In die tijd was de focus nog op een hoge prestatie. Ondertussen in 2022 gaat het veel meer om optimaal presteren, ofwel duurzaam, op een langere termijn. Duurzaam voor de individuele mens en voor de planeet.