Verantwoordelijkheid nemen is waarschijnlijk het meest verwarrende begrip in de onderlinge communicatie op werk. Er zijn mensen met een enorm hoog verantwoordelijkheidsgevoel, maar er zijn er ook die de kantjes er vanaf lopen. Wat is verantwoordelijkheid nemen eigenlijk? Sommigen vinden dat je alles moet doet wat in je macht ligt om invulling te geven aan je rol om project- of afdelingsdoelen te halen. Met gevaar dat jij het duikgedrag van anderen gaat compenseren. Anderen zijn van mening dat verantwoordelijkheid nemen juist betekent dat je alleen datgene doet wat afgesproken is, maar halen we dan samen nog wel de resultaten? Het antwoord ligt ergens in het midden of onder de oppervlakte. Vorm je eigen mening en stem dat af met anderen op het werk.
Wat bedoel jij met verantwoordelijkheid nemen?
Vraag het collega’s en je zult verbaast zijn over de verschillende antwoorden. In de Nederlandse taal betekent het woord verantwoordelijkheid dat je jezelf moet kunnen verantwoorden naar anderen. Dat anderen je kunnen aanspreken op het goed verrichten van jouw taken. Maar wat betekent dan “ verantwoordelijkheid nemen”? Dat je jezelf aanspreekt op het goed uitvoeren van je werk en voorkomt dat anderen jouw aanspreken? Of dat je juist anderen meer aanspreekt?
Doe je eigen werk goed
In organisaties waar het belangrijk is om efficiënt in een standaard proces te werken is de aanname dat het geheel goed werkt als iedereen zich aan de afgesproken taken houdt. Verantwoordelijkheid nemen is dan: doe je eigen werk goed, binnen het deel van het proces en volgens de werkafspraken met anderen. Dan moet je natuurlijk wel goed weten wat jouw eigen werk is. Daarbij vaardig zijn in het bespreken, afspreken en aanspreken als het gaat om de werkafspraken met anderen, zoals leidinggevenden, teamleden of collega’s van andere afdelingen.
Doe meer dan je eigen werk
Wanneer je in omgevingen werkt waar er veel verandert, er extreme werkdruk is, of waar je te maken hebt met onduidelijkheid of verstoringen in de “standaard manier van werken” krijgt “verantwoordelijkheid nemen” ook een andere betekenis: Zorgen dat we het SAMEN oplossen (verantwoordelijkheid nemen voor het geheel) en zorgen dat IK flexibel of ‘Agile‘ werk (verantwoordelijk voelen voor mijn bijdrage). Dit vanuit het idee dat je een resultaat samen meemaakt.
Hoe werkt dat niet in projecten?
Een project is uiteindelijk mensenwerk. Projecten lopen vertraging op doordat de teamleden onderling onvoldoende concreet communiceren bij het maken van werkafspraken over werkstroom en eindproducten, en daar pas achter komen als de taak al af had moeten zijn. Een ander probleem is dat teamleden het dubbele-pet-dilemma’s ervaren door de mix van functionele verantwoordelijkheid (projectpet) en de hiërarchische verantwoordelijkheid (afdelingspet). Een klacht van opdrachtgevers is dat de projectleider zich daarbij te weinig opstelt als ondernemer.
Zorg dat je in staat bent om een antwoord te geven
In het Engels gebruikt men het woord “responsability”, wat letterlijk betekent: in een gegeven setting de vaardigheid hebben om een juiste response te geven. Om deze flexibiliteit te hebben moet je zelf goed in balans zijn en kunnen anticiperen. Dan krijgt het begrip verantwoordelijkheid nemen ineens een andere draai: Jezelf blijven ontwikkelen, kennisdelen en continue leren om vaardig te blijven in het geven van een response die passend is voor jezelf en voor het grotere geheel.
Praktijktips
- Wees je bewust waar je verantwoordelijk voor bent volgens je eigen normen en volgens anderen;
- vraag jezelf af: ” waar voel ik me verantwoordelijk voor?”;
- let op dat je een goede balans hebt bij het verantwoordelijkheid nemen. Neem niet de hele wereld op je schouders, maar vertoon ook geen duikgedrag;
- bespreek met anderen de onderlinge taakverdeling, maak concrete werkafspraken en spreek anderen aan als dat nodig is;
- blijf continue leren uit de praktijk om dieper inzicht te krijgen in mogelijke acties. Een keuze uit drie is de beste keuze.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.