Golven op het strand van katwijk

Stress en waarneming

Waarneming in een glazen bol

Iedereen maakt zijn eigen waarheid. Laat dezelfde foto zien aan vijf verschillende mensen, vraag hen wat deze foto betekent en je krijgt vijf verschillende antwoorden. We zijn dus in staat om alles onze eigen betekenis te geven. Het is net alsof we de wereld vanuit onze glazen bol zien. Elke waarneming laat een indruk achter op de glazen wand en ook je gedachten en emoties over die waarnemingen slaan aan de binnenkant van de wand neer. Bij elke nieuwe waarneming wordt je beeld dus vervormd door oude indrukken op de binnenkant van de wand. Eigenlijk is wat je ziet grotendeels een projectie van jezelf. Angst bijvoorbeeld, is gewoon een stoflaag op de binnenkant van je glazen bol. Zolang je niets schoonpoetst, is dat ook wat je ziet. Je krijgt waar jij je op richt. Dat geldt ook in de omgang met anderen. Als we bijvoorbeeld ervan overtuigd zijn dat de ander een goede bedoeling heeft, zijn we eerder geneigd onze aandacht te richten op waarnemingen die deze overtuiging versterken. Niet op waarnemingen die dat niet doen. De metafoor van de glazen bol geeft je een instrument om je zee van overtuigingen voor je aan het werk te zetten. Het wordt leuk als je door een nieuwe bril een nieuwe waarheid leert en deze toepast.

Een zee van overtuigingen

We leven in een zee van overtuigingen: over ons werk, anderen, onszelf, ons verleden en onze toekomst. Over wat goed en fout is, over wat mag en moet en over wat we kunnen. Je ziet de wereld niet zoals die is,maar zoals je bent. De ontdekking van je overtuigingen die je dagelijks handelen bepalen, is als een reis naar de bodem van de zee. Door inzicht te hebben in de overtuigingen van jezelf en van anderen, kun je ze voor je laten werken.Wanneer je weet welke overtuiging zich als een gedachtenvirus in je hoofd genesteld heeft, kun je deze overtuiging ombuigen naar een bekrachtigende overtuiging. Stel dat je bijvoorbeeld ervan overtuigd bent dat je iets niet kunt. Dit gedachtenvirus maakt je onzeker in nieuwe situaties maar is om te buigen naar “Ik kan niet alles, maar wat ik kan, kan ik goed”. Dit soort bekrachtigende overtuigingen, ook wel affirmaties genoemd, zijn positieve stellingen die je bewustzijn helpen zich te richten op je kracht en vaardigheid om te realiseren en te krijgen wat je wenst.

Stress verminderen door andere waarneming

Onder hoge stress zie je de wereld anders, want stress zorgt voor focus op ’het gevaar’. Stress sluit informatie over andere zaken uit waardoor de context verdwijnt. Je loopt met oogkleppen op voordat je het weet. Wie heeft het niet meegemaakt: je hebt thuis je sleutelbos te goed opgeborgen en je hebt haast om weg te gaan. Door de stress versmalt je focus en je loopt door het huis te zoeken maar je vindt niets. Zodra je ontspant en rustig gaat zitten, herinner je je ineens wat je de dag ervoor gedaan hebt en waar je de sleutels neergelegd hebt. Stress zorgt voor een zwart/wit en fout/goed beeld zodat je eenvoudiger en sneller besluit om tot actie over te gaan. Je hebt een ongenuanceerde mening en de wereld lijkt op een schilderij met zwarte en witte vlakken. Zodra dit je belemmert, helpt het om de wereld te zien als een impressionistisch schilderij met vele kleine gekleurde vlakken. Dat doe je door jezelf vragen te stellen en zo het beeld te nuanceren, bijvoorbeeld met de vraag “Is dat echt altijd en bij iedereen zo?”. Zodra je het beeld uiteenrafelt in meerdere facetten verandert zwart/wit in kleur. Misschien heb je het gevoel datiets niet goed gaat. Gaat het dan ook slecht op andere gebieden of in andere situaties? Per facet de juiste kleur bepalen is op zoek gaan naar de nuances tussen goed en fout door bijvoorbeeld bij elk facet een context te definiëren. Iets in de trant van: “Het gaat slecht met de stemming in het overleg, maar blijft dat zo als de samenstelling van de groep verandert?” Door een ander bewustzijn te kiezen, neem je andere stappen die misschien effectiever zijn.

Ontspannen waarnemen

Ga zitten of staan op een rustige plek waar je niet gestoord wordt door anderen. Richt je aandacht op iets wat je ziet, bijvoorbeeld een muur of een stuk natuur. Zorg dat je een timer bij de hand hebt, waarmee je 1, 2, 4 en 8 minuten kunt signaleren. Ontspan jezelf door rustig in je buik adem te halen.Wanneer je voelt dat je ontspannen bent, zet je de timer op 1 minuut en je kijkt naar datgene waar je aandacht aan wilt geven. Concentreer je op wat je ziet tot de timer afgaat. Schrijf dan op wat je waargenomen hebt. Kijk naar hetzelfde en herhaal deze oefening tot je het 8 minuten hebt volgehouden. Lees daarna je aantekeningen en beantwoord de volgende vragen:

• Wat is het verschil en het verband in al mijn waarnemingen?

• Hoe verandert mijn waarneming als ik me langer concentreer en ontspan?

• Wat is het verband met het verhaal over de glazen koker?

Samenvatting

We maken onze unieke waarheid en zijn dus ook in staat om elke situatie een andere betekenis te geven. Dit is mogelijk door belemmerende overtuigingen om te buigen naar overtuigingen die kracht geven.

Meer informatie

Authentieke inspiratie

Life in a bubble

Stresshantering in projecten

Meest gelezen artikelen