Belemmerd voelen
Frustratie is niets anders dan een verschil tussen verwachting en realiteit. Het is een mindset met een emotionele en mentale toestand waarin je jezelf belemmerd voelt in de verwezenlijking van je verwachtingen of behoeften. In veel gevallen door een focus op de reden of feiten waardoor iets niet kan.
Voorbeelden van frustratiegedachten
- Ik bereik mijn doel niet en erger me aan de tegenslagen.
- Ik kan niet kiezen, blijf in cirkels ronddraaien en doe niets.
- Ze nemen geen verantwoordelijkheid, er is geen teamspirit.
- Het kost mij veel energie, want ze snappen me niet.
- Ik stel alles uit en loop me op het laatste moment op te jagen.
Niet zoals je verwacht
Je zet jezelf vast als je te hoge verwachtingen hebt, de oorzaak buiten jezelf legt of als je gevangen zit in je angst. Frustratie wordt een energiebron door los te laten, jezelf open te stellen en er vanuit te gaan dat elke situatie een positieve betekenis kan hebben.
Emoties als baken
Frustratie is een ruim begrip en wordt vaak geassocieerd met negatieve energie of emotie. Gefrustreerd zijn betekent dat er een verschil is tussen wat jij verwacht en wat er in werkelijkheid is. Meestal heb je het gevoel dat er niks meer aan te doen is. De emotie die je voelt, is niets anders dan een baken met informatie over jouw verwachtingen: je besluit zelf hoe je dit baken gebruikt om je weg te vinden.
Drempels
Het is niet goed genoeg
Hoge verwachtingen zijn brandstof op het vuur van frustratie. Hoe hoger je verwachtingover hoe de wereld er uit moet zien, des te groter de kans dat jij je ergert. Ergernis is als een mistgordijn in je innerlijke belevingswereld. Het zorgt dat alles kil en klam wordt en je de weg kwijtraakt. Er zijn vele soorten ergernis: over jezelf, anderen, relaties, resultaten, kwaliteit, snelheid, of samenwerking.
Het ligt niet aan mij
Veel mensen leggen de oorzaak van hun frustratie buiten zichzelf. Het onheil komt van buiten en wordt door anderen veroorzaakt. Ze vinden dat zij er niets aan kunnen doen. Anderen moeten ervoor zorgen dat zij het naar hun zin hebben. Maken ze een keer een fout dan is dat natuurlijk altijd de schuld van anderen. Het is net zoiets als een drempel de schuld geven dat je struikelt, terwijl je zelf aan het slaapwandelen bent. De frustratie die jij in je leven meemaakt is het gevolg is van je totale zijn. Hoe je bent, denkt, voelt, eet, slaapt, ademt en doet.
Angstig voelen
Angst speelt zich vaak in het onbewuste af en daardoor krijgen we er niet altijd grip op. We draaien om de hete brij heen en vinden het moeilijk om er over te praten. Afsluiten, naar binnen keren en een verdedigingsmuur optrekken zijn duidelijke symptomen. Ook de aandacht overmatig op anderen richten. Angst brengt je uit balans als je het probeert weg te stoppen. Het blokkeert de energie om iets nieuws neer te zetten. Elke verandering start nu eenmaal met een gevoel van onzekerheid en een impliciet verlangen naar een bepaald effect. Kijk maar naar een kind dat leert lopen. Angst brengt je dichter bij je oorspronkelijke zelf als je het onder ogen durft te zien en er iets mee doet.
Opstapjes
Openstellen
Openheid richting jezelf en anderen is een kenmerk van authenticiteit. Authentieke aandacht is onbevooroordeeld en puur, zonder jezelf te verliezen. Openstellen is je ogen openen voor nieuwe gezichtspunten. Vergelijk het met een wandeling in bekend gebied waarbij je geniet van alles en iedereen om je heen. Fysiek openstellen is het gevolg van een alerte, ontspannen houding, zodat je met al je zintuigen in contact bent met jezelf en de omgeving. Emotioneel openstellen heeft te maken met inleven. Je bent in contact met zowel je eigen emotionele wereld als die van de ander. Je voelt tussen de regels door wat hij of zij bedoelt en veel meer woorden zijn niet nodig. Rationeel openstellen is het op een gezonde manier je eigenwijsheid aanpassen met meningen, inzichten en denkbeelden van anderen. Spiritueel openstellen is een verbinding aangaan met alles wat er is. Je bent betrokken bij het hier en nu in een krachtige houding van kwetsbaarheid.
Loslaten
Frustratie ontstaat onder andere door het vasthouden aan hoog gespannen verwachtingen. We (ver)oordelen op basis van onze verwachtingen en verbreken daardoor de verbinding met wat mogelijk is. Je verwacht bijvoorbeeld dat je collega vrolijk is. De realiteit is echter dat zij twee dagen lang een beetje teruggetrokken is. Je ergert je en je bent zelf minder vrolijk. Vervolgens zitten jullie beiden gevangen in een negatieve spiraal. Als je in staat bent om de verwachting los te laten, dan is de ergernis minder en ben je jezelf. Dit heeft een positief effect op je collega die worstelt met een lastige situatie thuis. Hoe milder je verwachting is, des te eerder je een positief oordeel krijgt. Als je frustratie voelt, is er een grote kans dat je afgesloten bent van de werkelijkheid waardoor je vastzit in je eigen belemmerende denkbeelden. Het is een kunstmatige veiligheid, want de wereld verandert toch. Accepteer jezelf en anderen door niet te oordelen, je niet schuldig te voelen en door niet boos of geërgerd te zijn. Dat betekent niet dat je alles moet laten zoals het is. Soms moet je gewoon een paar stappen terug doen, zodat je een aanloop kunt nemen om over een grote valkuil te springen.
De positieve betekenis zoeken
Ben je gefrustreerd en zit je in de put, maak dan van je frustratie een inpspiratiebron door de positieve bedoeling te vinden. Stel je voor dat je een afspraak gemaakt hebt met een vriend die je al enige tijd niet gezien hebt. Een dag voor de afspraak belt hij af. Je accepteert dat en maakt een nieuwe afspraak, maar ook die zegt hij af vanwege tijdgebrek. De positieve bedoeling van de ander is eigenlijk: “ik heb tijd voor mezelf nodig”. Misschien omdat de vriend bijvoorbeeld thuis een zieke te verzorgen heeft. Het heeft dus niets met jou te maken. Sterker nog, de vriend wil zo graag de afspraak dat hij het wel elke keer blijft proberen. Er zit dus een positieve betekenis aan de situatie. Bij hem en bij jou, want jij bent alleen maar geïrriteerd omdat je verwacht die vriend wat vaker te zien. Heroverweeg de betekenis van echte vriendschap en maak een andere keuze dan te mokken. Wanneer je teveel op het licht van je eigen bakens let, ben je blind voor de bakens van anderen.
Tips
De frustratiemuur doorbreken
Neem een situatie in gedachten waarbij ergernis in het spel is. Stel jezelf de volgende drie vragen:
- Wat verwacht ik?
- Wat is de realiteit?
- Hoe ga ik om met het verschil?
Evalueer op welke manier je voor jezelf een muur opwerpt en overweeg hoe je uit deze situatie energie kunt putten. Veel plezier.
Dit artikel is ontleend uit het boek Authentieke Inspiratie. Hierin worden zeven basishoudingen omschreven met tips en onderzoeksvragen voor persoonlijke ontwikkeling en coaching. Lees meer over de optimale mindset en over praktijkonderzoek naar de mindset van een verbinder.
