Verbinding tussen mezelf en de omgeving
Engagement (er verantwoordelijk voor voelen) en Presence (met je hoofd, hart en handen aanwezig zijn) gaat over de verbinding tussen je diepste zelf én je omgeving. Door zelf verantwoordelijkheid en initiatief te nemen stem je de innerlijke en uiterlijke wereld op elkaar af. Het Engelse woord voor verantwoordelijkheid is ’respons-ability’. Letterlijk betekent dit: de mogelijkheid of de vaardigheid om een antwoord te geven. Jezelf verantwoordelijk voelen betekent dat je een antwoord geeft op alles wat je waarneemt, denkt of voelt. Alles wat je meemaakt, voelt, denkt en doet is een gevolg van keuzes die je gemaakt hebt of gaat maken. Ook niets doen is een keuze. Zelfs als je denkt dat je geen keuze hebt dan kies je om dat te geloven. Alles wat je doet of niet doet, zegt iets over jezelf. Door bewuster te leven krijg je meer vertrouwen om zelf initiatief te nemen.
Aandacht richten
Initiatief nemen is als het nemen van stappen, waarbij je zowel in je innerlijke als uiterlijke belevingswereld vooruit komt. Als je vooruit wilt komen, heb je een bepaalde balans en focus nodig. Stel je voor dat je op een pad loopt met links je innerlijke belevingswereld en rechts je uiterlijke belevingswereld. Je kunt je aandacht richten op:
- Jezelf: hoe voel ik me, hoe beleef ik het, wat denk ik. Je stuurt je gedrag van binnen naar buiten.
- Je doet wat jij belangrijk of leuk vindt.je omgeving: wat gebeurt er, wat vinden anderen. Dit is een sturing van buiten naar binnen. Je neemt stappen omdat het van je wordt verlangd.
- De interactie tussen jou en je omgeving: hoe ga ik om met.., wat is het verband tussen hoe ik.. en hoe mijn omgeving…Dit is sturing vanuit verbinding.
Drempels
Geen echt contact hebben
Soms heb je in je uiterlijke wereld een bestemming, maar verlies je het contact met je innerlijke wereld. Je hebt bijvoorbeeld een leuke baan en je krijgt te horen dat je eind van het jaar een promotie mag verwachten. Ineens heb je een bestemming en ga je goed je best doen om te bewijzen dat je de promotie ook waard bent. Je blijft wat langer, je werkt wat harder en je hebt het gevoel dat je op weg bent. De vraag is echter of je weet welke interne bakens je hanteert: je vond gezelligheid op het werk toch zo belangrijk? En hoe zit het met het thuisfront? Dat lijkt allemaal in de knel te komen door je vernieuwde werklust. Ondanks dat je in je uiterlijke wereld op weg bent naar je bestemming, heb je in je innerlijke wereld behoefte aan richting. Je bent niet geheel in contact met je oorspronkelijke zelf en het is alsof je loopt te hinken in één wereld. In onze communicatie verliezen we soms onbewust het contact met onszelf en daardoor ook met de ander. De contactarmoede ontstaat door een drang om de ander of onszelf te beschermen. We brengen de boodschap zo voorzichtig mogelijk en ontkrachten daarmee de essentie. Als je de ander wilt ’beschermen‘ tegen een ’te harde’ boodschap, ontneem je de ander eigenlijk een leerervaring. In het geval van een neuspeuterende collega, kun je natuurlijk besluiten om er niets van te zeggen omdat je bang bent wat de ander van je zal vinden. Schaamte houdt je in dat geval tegen om jezelf te zijn in de communicatie met de ander. Als je authentiek bent, zeg je wat je vindt en voelt. Je brengt de boodschap in een zodanige vorm en context dat het effect van de communicatie voor zowel de ander als voor jezelf positief is. Je maakt contact. Elk initiatief is gebaseerd op contact maken. Hierdoor verbind je. Dat geldt niet alleen in het overdrachtelijke voorbeeld van stappen nemen en je voet neerzetten. Initiatief nemen is naar buiten treden met je gedachten en gevoelens. Door initiatief te nemen stem je de innerlijke en uiterlijke wereld op elkaar af.
Niet weten hoe
We zijn vaak geneigd om te groot te denken als we initiatief willen nemen. Voor een deel zit hier een veiligheidsmarge in. Iets in de trant van “Als ik een jachtgeweer pak dan weet ik zeker dat ik de mug raak”.Vooral mensen die vaak beren op de weg zien, willen op alles voorbereid zijn. Ze hebben het gevoel dat ze een sprong van 12 meter moeten maken, terwijl een stapje van 20 centimeter al genoeg is. Je kunt beter zeggen: “Deze grote stap verdeel ik in veel kleine stappen en ik begin nu”. Stel je voor dat je een flinke last op je schouders hebt en je wilt een strandtoegang met mul zand opklimmen. Het helpt niet om grote stappen tenemen, want daar heb je gezien de last geen
kracht voor. Je komt vooruit door kleine stapjes te nemen en zo veel mogelijk de voetsporen van anderen te gebruiken. Zoek naar kleine stappen of maatregelen die een groot effect hebben.Wil je toch een grote stap nemen, wees dan voorbereid op een terugslag. Er zijn soms meerdere stappen achterwaarts nodig om een grote sprong voorwaarts te kunnen maken.
Het gevolg van het te groot denken is dat we alles willen weten. “Ik neem geen stapje want ik moet eerst alles weten voor ik de eerste stap neem”. Het is bijvoorbeeld net alsof je voor het eerst op een bijeenkomst met onbekenden bent. Je wilt eigenlijk contact maken maar je gaat de hele avond zitten peinzen wat je zult zeggen. Dat is het nastreven van perfectie. Je leert door te doen want hierdoor veranderen je inzichten en dus ook je vaardigheden. Ook door bestaande ervaringen op een andere manier te bekijken kun je nieuwe inzichten opdoen. Een helder beeld van je hartenwens helpt je te evalueren of je ernaar op weg bent. Als je slechts een gedeeltelijk antwoord krijgt op een belangrijke vraag, gebruik dan het deel dat je wel aanstaat, zelfs al is dat maar 8%. Door op basis van die 8% een stap te nemen krijg je nieuwe informatie terwijl je de stap neemt. Soms moet je de weg weten voordat je een stap kunt nemen.Vaak vind je de weg door een eerste stap te zetten.
Altijd kiezen voor veiligheid
Een stap nemen begint altijd met de zekerheid van de vorige stap los te laten. Als je dat niet durft, blijf je aan de grond genageld staan. Het is minstens net zo veilig om een nieuwe uitgang te vinden in je mentale burcht als alle ingangen dicht te metselen. Zodra je toegeeft dat je iets niet durft, vind je hulpbronnen om je blokkade te overwinnen. Je zult versteld staan hoe vaak anderen je dan zullen proberen te helpen. Ga met jezelf om, zoals je met anderen omgaat. Het is niet erg om toe te geven dat je iets niet durft. En het is leuk om jezelf te helpen deze barrière te overwinnen.
Waarom durf ik niet?
Niet durven stoelt vaak op angst – niets anders dan een bedreigende verwachting over de toekomst, al dan niet gecombineerd met ’bewijs uit het verleden’. Je kunt dit ervaren door de volgende vragen te beantwoorden als je iets niet durft:
- Wat is het ergste dat kan gebeuren?
- Op welk ’bewijs’ is die verwachting gebaseerd?
- Is het ‘bewijs’ nog relevant?
Angst geeft stress, brengt je uit evenwicht en verstoort een veilige balans. Soms reageren we onwillekeurig omdat dat ons een veilig gevoel van controle geeft. Vergelijk het maar met de situatie dat iemand je een duw geeft terwijl jij in het park staat te genieten van het uitzicht. Je verzet automatisch je voet om in evenwicht te blijven, maar je denkt niet na of het de juiste stap is. Jammer voor dat mooie bloemetje waar je op stapte.
Opstapjes
Aanwezigheid
Je krijgt meer zelfvertrouwen door je te concentreren op het hier en nu. Zo kun je zorgeloos genieten van het spel dat je speelt en volledig vertrouwen op wat in je opkomt. In het hier en nu sta je tegelijk in je innerlijke en uiterlijke belevingswereld. Je voelt de grens én het verband tussen de twee werelden. Je bent extrovert en introvert tegelijkertijd, zonder besef van tijd. In het hier en nu is je intuïtie je beste vriend.
Intuïtie is een onmiddellijke, niet op redenering berustende overtuiging van een waarheid. Iedereen heeft intuïtie en is zeer goed in staat om onbewust besluiten te nemen, te analyseren, zichzelf te motiveren en te inspireren. Het is juist het denken over verleden of toekomst dat ervoor zorgt dat deze intuïtieve krachten verzwakken. Vanuit je intuïtie ben je flexibel want je maakt gebruik van de kracht van het onbewuste waar paradoxen mogen bestaan. Hierdoor kun je meegaan met de stroom van gebeurtenissen, terwijl je voor ogen houdt wat je wilt realiseren. Ogenschijnlijk tegenstrijdige vaardigheden worden effectieve hulpbronnen. Ineens bestaat er serieuze vrolijkheid, maar ook vrolijke professionaliteit. Intuïtie geeft een andere betekenis aan het begrip ’zeker weten’. Het geeft de vrijheid om te putten uit een magazijn van mogelijkheden en vaardigheden. Als je iets zeker weet en intuïtief handelt dan heeft dat een positief effect. Je bent beter in staat om creatieve oplossingen te bedenken voor problemen waar je in een minder vermogende stemming misschien geen raad mee weet.
De juiste stemming geeft energie
Welke stemming of emotie geeft je energie of zet je in beweging? Verwondering, boosheid, vrolijkheid, enthousiasme, verlegenheid, rust, lekker gevoel, baldadig zijn, grappig zijn, ontspannen zijn, nieuwsgierigheid, uitgelaten, actief, humor, bewondering, speelsheid? Als je het antwoord hebt, maak dan contact met dit gevoel, stemming of emotie en versterk het. Laat het voor je werken. Neem een klein stapjes op weg naar een grote verandering. Vertrouw erop dat elke stap die je doet goed is en dat anderen altijd feedback zullen geven als je het mis hebt. Maar al te vaak stellen we ons bescheiden op en zijn we er ons niet van bewust wat het positieve effect van ons handelen is. Misschien heb je het wel eens meegemaakt dat je nauw samenwerkte met een collega en die collega ging langdurig op vakantie of werd ziek. Dan merk je pas echt wat die persoon betekende.Wat het effect van zijn of haar handelen was. Omgekeerd geldt dat ook voor jou. Door goed in contact te zijn met de positieve effecten van elke stap, neemt je zelfvertrouwen toe.
Doel Doen Direct.
Stel niet uit wat je vandaag nog kunt doen. Bepaal je doel, wat de eerste stap is die je aandurft en doe het direct. Formuleer je doel in positieve termen die aangeven wat je wilt bereiken. Zeg niet: “Ik ga niet meer snoepen”, maar zeg: “Ik leef gezond”. Maak niet eerst een plan om het pas weken later uit te voeren. Begin met een klein stapje van de uitvoering, beschrijf daarna de uitkomst, toets of deze voldoet aan de gestelde doelen en stel het doel bij.
Er voor gaan
Je kent het waarschijnlijk wel, het gevoel dat je de omgeving of de situatie niet voldoende kunt beïnvloeden. Je weet maar één manier van reageren en je twijfelt of het deze keer werkt. Stel dat je met iemand samenwerkt die een verschrikkelijk slechte adem heeft. Je vraagt je af of je dit gaat zeggen en hoe je het moet brengen. Misschien ben je bang voor de gevolgen van je aanpak of wat anderen ervan denken. Als je echter weet dat er niet één, maar meerdere manieren zijn om een probleem aan te pakken dan creëer je voor jezelf een keuze. Een keuze hebben geeft zelfvertrouwen. Je voelt je machteloos omdat je overtuigingen je beperken in het maken van een keuze. Als je het
gevoel hebt dat je uit drie of meer mogelijkheden kunt kiezen dan zal je zelfvertrouwen toenemen. Een keuze uit één is geen keus, een keus uit twee is een slechte keus en een keus uit drie is een echte keus. Als je een echte keus hebt, voel je je krachtiger dan wanneer je geen keus hebt. Probeer maar eens gewoon voor de lol te bedenken wat twee andere mogelijkheden waren als je net een besluit genomen hebt. Bijvoorbeeld wanneer je net de TV aangezet hebt.Welke twee andere mogelijkheden had je? Een boek pakken, een rondje wandelen? Doe het omdat je het leuk vindt, niet omdat het moet. Er zijn geen belangrijke of onbelangrijke beslissingen, alleen de beslissing die je nu neemt. Elke beslissing is het begin van de rest van je levensreis.
Tips
Het juiste gebaar
Voor twee estafettelopers die het stokje uitwisselen, is het juiste gebaar het verschil tussen winnen en verliezen. Timing is cruciaal en het vereist van beide lopers dat ze in alle facetten op elkaar afgestemd zijn. De toeschouwer ziet alleen het moment waarop het fysieke gebaar plaatsvindt. Voor de twee lopers begint het juiste gebaar al in de training en voorbereiding. De lopers zijn niet alleen op het fysieke vlak, maar ook op het spirituele, rationele en emotionele vlak op elkaar ingespeeld. Ze zijn twee en toch één. Ze zijn beiden in staat om zichzelf te zijn en afgestemd in beweging te blijven.
Communicatie lijkt op estafettelopen. Het juiste gebaar is net die actie nemen waarmee je samen verder komt. Het kan een heel klein gebaar zijn, zoals een compliment of bedankje geven. Het gaat erom dat je inschat wat het effect van je handelen is. Bereik maximaal effect met minimale energie door bewust stil te staan bij de vraag wat ’een juist gebaar’ is.
Authentieke inspiratie geeft energie
Authentiek zijn betekent: “ verbonden zijn met de oorsprong”. De oorsprong van jezelf (wie je diep van binnen bent) en de oorsprong van de wereld waaraan je een bijdrage levert. Door deze verbondenheid kun je leven en groeien vanuit kracht en keuze, omdat dat je de dubbele zin inziet van elk gedrag: voor jezelf en voor de omgeving. Werken en leven vanuit authentieke inspiratie zorgt voor energie en positieve aandacht. Voor verbinding met het grotere plaatje. En voor het zien van mogelijkheden en keuzes. In 2002 schreef ik een boek over authentieke inspiratie. Onderstaand een samenvatting.
Authentieke Inspiratie Model
Onze bedoelingen en vaardigheden komen beter tot uitdrukking naarmate we meer onszelf zijn. Maar wat is “mezelf” of "authentiek" zijn? Het is vaak een gevoel dat je alleen achteraf kunt verklaren. Je kunt het omschrijven als het op een positieve manier verbonden voelen met zowel je innerlijke waarden als met de wereld waarvan je een onderdeel uitmaakt.
Het Authentieke Inspiratie Model © beschrijft zeven basishoudingen van authentiek gedrag. Een basishouding bestaat uit een bepaalde vooringenomen focus, mentaliteit en stemming. Deze mix bepaalt hoe we met onszelf omgaan, hoe we in de wereld staan en met welke bril we waarnemen en communiceren. De basishoudingen zijn: inspiratie, motivatie, frustratie, zelf initiatief nemen, creatie, realisatie en integratie.
In mijn centrum
We zijn in ons centrum wanneer we vanuit een gevoel van rust, balans en flow verbonden zijn met onze innerlijke waarden. Dit is een samenhangend gevolg van de manier hoe we met frustratie omgaan en inspiratie en motivatie vinden.
Frustratie komt van het latijn frustra, ofwel tevergeefs. Een houding van frustratie gaat vaak gepaard met een gevoel van machteloosheid, ergernis of angst over een verschil tussen onze verwachtingen en de realiteit. Door de positieve betekenis te zoeken kan dit een energiebron zijn
Inspiratie betekent letterlijk“leven inblazen”. Als we geïnspireerd zijn, zien we het grotere geheel en zijn we verbonden met verwachtingen, dromen en wensen.
Motivatie gaat veel meer over “in beweging zetten”. In deze houding voelen we passie, vermogen en vertrouwen om iets te bereiken of te behalen.
Echt contact maken begint met in je centrum zijn. De tijd en rust kunnen nemen om aandacht te kunnen geven aan jezelf en daarbij in balans te zijn. Eerlijk kunnen zijn over wat je verwacht, wat je voelt en wat je denkt. Hoe beter je in contact bent met jezelf hoe beter je onbevooroordeeld kan waarnemen en kan accepteren wat er is. Dat is de basishouding waarmee je ook contact kunt maken met anderen en kunt inleven zonder dat je jezelf verliest in de ander of in je eigen denkwereld.
Zelf initiatief nemen
De sporter of artiest die een piekprestatie neerzet kent de houding van zelf initiatief nemen. Het is een houding van “aanwezigheid” met een alerte en specifieke waarneming, het gevoel in het hier en nu te zijn en met een hoge mate van interactie met de omgeving. Het initiatief is enerzijds in lijn met wat je zelf voelt en belangrijk vindt en anderzijds passend in de gegeven situatie.
In het veld
Je bent “ in het veld” als verbonden bent met anderen en je jezelf bent. Je levert een bijdrage aan het grotere geheel. Drie extern gerichte basishoudingen spelen hier een rol.
Creatie is het opnieuw vormgeven. Het is een basishouding die te maken heeft met expressie, communicatie en een focus op de toekomst, nieuw en anders.
Realisatie is het “echt maken” van verwachtingen, ideeën en doelen. Het is een houding met focus op resultaten, risico’s en relaties.
Integratie is een houding gericht op sfeer, samenhang en generatieve samenwerking.
